Grooming – uwodzenie w sieci
19 marca 2020
Dzieci oraz nastolatki w sieci to codzienność. Tym bardziej teraz, gdy całą Europę ogarnął kryzys związany z pandemią, a szkoły zostały czasowo zamknięte. Szkoły zachęcają do nauki on-line, ale dzieci i młodzież swój czas w sieci chętniej lokują w portalach społecznościowych, serwisach internetowych, grach oraz przy zawieraniu nowych znajomości. Nie wszystko jest jednak bezpieczne. Dzieci w sieci mogą być ofiarami dorosłych. Czy wiesz, że twoje dziecko może być ofiarą groomingu? Child grooming to proces budowania więzi emocjonalnej i uwodzenia dziecka w internecie, zazwyczaj z intencją wykorzystania seksualnego. Mechanizm jest często używany, by nakłonić dziecko do pornografii dziecięcej. W badaniu konsumenckim z 2019 r. przeprowadzonym przez Danae Sp. z o.o. i Realizacja Sp. z o.o. na zlecenie UKE, prawie 40% dzieci wskazało jako potencjalne zagrożenie w sieci, kontakt z nieznajomymi.
Grooming to proces długotrwały . Można podzielić go na 4 etapy:
• Poznanie ofiary i zaprzyjaźnienie się – na tym etapie pedofil zbiera pierwsze, podstawowe informacje o dziecku, np.: zainteresowania, trudności, potrzeby. Ocenia swoje szanse.
• Pogłębienie relacji - utwierdzanie dziecka w przekonaniu, że ma do czynienia z osobą godną zaufania, o podobnych zainteresowaniach i problemach, potencjalnym przyjacielem. Umocnienie znajomości poprzez nawiązywanie do poprzednich rozmów. Dziecko czuje, że jest słuchane. Sprzyja to dalszym coraz głębszym zwierzeniom.
• Analiza sytuacji – ocena ryzyka zdemaskowania. Pojawiają się pytania o to gdzie stoi komputer? Czy rodzice wiedzą o ich znajomości? Dochodzą prośby o nie zapisywaniu rozmów. Następnie zaczynają się tematy związane z seksualnością i relacjami damsko-męskimi. Padają pytania intymne, często na początku delikatne aby nie spłoszyć dziecka, np.: czy miało chłopaka/dziewczynę, czy już się całowało? Z czasem pytania są coraz odważniejsze.
• Propozycje konkretnych działań – pedofil przygotowuje dziecko do spotkania w rzeczywistości lub wykonywania innych czynności, np. masturbacji podczas rozmowy w internecie. Jednocześnie stara się przedstawić rodziców w złym świetle (jako wrogów), a siebie w dobrym (sprzymierzeniec). Pojawia się też szantaż – niespełnienie prośby zniszczy przyjaźń, tak samo jak powiedzenie o niej komuś innemu, np. rodzicom.
Ofiarami groomingu najczęściej padają dzieci:
• odrzucone przez grupę rówieśniczą,
• ufne i podatne na manipulację,
• z niską samooceną,
• pragnące zwrócić na siebie uwagę.
Cel jest zawsze ten sam – wykorzystanie seksualne dziecka. Do jego osiągnięcia wykorzystywane są:
• oszustwo,
• wprowadzenie w błąd z zamiarem wykorzystania tego błędu,
• niewiedza dzieci i ich ufność,
• niezdolność dzieci do pojmowania sytuacji lub groźby karalnej.
Internet jest narzędziem, z którego warto korzystać. Zakaz korzystania z sieci nie jest dobrym i możliwym rozwiązaniem. Wszelkie zakazy zazwyczaj skutkują wzmożoną chęcią eksploracji, poszukiwaniem wolności. Co za tym idzie zwiększa się podatność na wpływy podczas potajemnego surfowania. Zamiast zakazów lepiej porozmawiać z dzieckiem o potencjalnych zagrożeniach i tym jak się przed nimi chronić.
• Wyjaśnij dziecku jakie kontakty mogą być niebezpieczne.
• Zapewnij, że warto aby jakaś osoba dorosła wiedziała o każdym, z kim nawiązuje kontakt przez internet.
• Poproś dziecko by ci powiedziało o wszystkim, cokolwiek nieprzewidzianego, niebezpiecz-nego, podejrzanego wydarzy się w sieci.
• Zbuduj więź z dzieckiem, interesuj się tym co robi, lubi.
Dziecko nie zawsze potrafi trafnie ocenić sytuację. Bardzo ważna jest zatem bliskość rodzica i otwartość na rozmowę z dzieckiem. Część z nas obecnie pracuje zdalnie, jesteśmy w domu, wykorzystajmy ten czas na rozmowy z dziećmi. Poznajmy się na nowo i dopilnujmy byśmy nie byli sobie obcy przebywając pod jednym dachem. Rozmowa jest kluczem do bezpieczeństwa w sieci. Dziecko, które czuje, że w domu poświęcana jest mu uwaga, nie musi szukać atencji i akceptacji u obcych w internecie. Grooming wykorzystuje i rozwija się dzięki wszelkim deficytom u dziecka – związanym z samym rozwojem, jak i zaniedbaniami wychowawczymi. Zapamiętaj! Grooming jest przestępstwem, regulowanym kodeksem karnym (art. 200a). Jeżeli Twoje dziecko padło ofiarą groomingu lub masz takie podejrzenia, sprawę trzeba zgłosić do najbliższej jednostki policji.