- Centrum Informacji Konsumenckiej

Uzależnienie od gier

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2018 r. wpisała uzależnienie od gier (gaming disorder) na listę Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-11. Uzależnienie od gier znajduje się w grupie uzależnień behawioralnych (addictive behavior disorder), do których należą m.in. uzależnienie od alkoholu, narkotyków, hazardu czy zakupów i opatrzone jest kodem: 6C51.
Według WHO z uzależnieniem od gier komputerowych i wideo mamy do czynienia, gdy przez co najmniej 12 miesięcy obserwujemy stałe i powtarzające się zachowania:
gracz traci kontrolę nad graniem (gra zbyt często, zbyt długo, ma problem, by przestać grać)
granie staje się ważniejsze od innych czynności życiowych, zajęć i zainteresowań
kontynuowanie grania mimo zauważania przez gracza negatywnych konsekwencji, wpływających na jego życie rodzinne, zdrowie, edukację, pracę oraz inne istotne aspekty życia.

Granie w gry - statystyki
Z badania dzieci i rodziców przeprowadzonego na zlecenie UKE na przełomie października i listopada 2019 r. 75,6% dzieci w wieku 7-15 lat gra w gry komputerowe. Odsetek ten jest większy wśród chłopców, niż wśród dziewcząt (84,7% względem 65,7%).
W tym celu dzieci najczęściej wykorzystują smartfon (71,2%) oraz laptop lub notebook ( 59,3%). Zdecydowanie mniej popularny jest komputer stacjonarny, tablet czy konsola.
Dzieci deklarują, że zazwyczaj na graniu w gry spędzają każdego dnia od pół do dwóch godzin (42,9%). Co trzecie dziecko gra tylko w wybrane dni, a co dziesiąte każdego dnia od 2 do 3 godzin. Niewielki odsetek małoletnich spędza na graniu więcej niż 3 godziny dziennie.
Warto jednocześnie zauważyć, że wraz z wiekiem młodego użytkownika internetu wydłuża się jego czas spędzany na graniu w gry.
Dzieci mają różne preferencje co do typu gier. Najwięcej, bo co czwarty małoletni, wybiera gry przygodowe. W dalszej kolejności są to gry sportowe, strategiczne lub akcji. Poza tym, co dziesiąte dziecko wybiera te o charakterze edukacyjnym oraz gry logiczne. Najmniej popularne są gry fabularne oraz karciane. Warto jednocześnie zauważyć, że dziewczynki nieco chętniej grają w gry przygodowe, logiczne i edukacyjne, natomiast chłopcy zdecydowanie częściej wybierają gry strategiczne, akcji oraz sportowe.

Wpływ nadmiernego grania na zdrowie
Gry komputerowe mają równie wielu zwolenników, jak i przeciwników. Z jednej strony mogą one odgrywać pozytywną rolę w rozwoju dziecka, kształtując  umiejętność samodzielnego myślenia czy prawidłowych zachowań społecznych. Z drugiej natomiast mogą prowadzić do mniejszego kontaktu z rodziną, zaniedbywania nauki, do zaburzeń łaknienia i higieny snu, a także do wspomnianego wcześniej uzależnienia behawioralnego.
Niejednokrotnie dzieci i nastolatki w tajemnicy przed rodzicami grają w gry nocą. Nieprawidłowy rytm dobowy prowadzi do niedoboru melatoniny, co z kolei skutkuje zaburzeniami snu, a także często pogorszeniem stanu zdrowia wynikającym ze spadku odporności.  
Zdaniem lekarzy brak snu oraz wielogodzinne granie w gry komputerowe powodują także nadmierne wydzielanie hormonu stresu, czyli kortyzolu. Odpowiada on za metabolizm węglowodanów i tłuszczów, produkcję energii z aminokwasów, dystrybucję tłuszczu i regulację poziomu cukru we krwi. Zarówno przewlekły niedobór, jak i nadmiar kortyzolu mogą powodować poważne problemy zdrowotne.
Na uzależnienie od gier bardziej podatne są dzieci i nastolatki z rodzin borykających się z problemami tj. brak poczucia akceptacji i złe relacje z rodzicami, rozwód, poważna choroba czy śmierć jednego z rodziców. Uciekając w wirtualny świat, dzieci mają możliwość doświadczenia panowania nad sytuacją, mogą wybierać swoje magiczne moce, a także pozornie rozładowywać agresję w trakcie walki czy zabijania fikcyjnych postaci.
Uzależnienie od gier może być zdiagnozowane przez lekarza specjalizującego się w terapiach uzależnień. Zaburzenie to leczy się w ośrodkach uzależnień, a terapia z reguły trwa ok. 12 tygodni.

Gry dopasowane do wieku dziecka
Dobre i dopasowane do wieku dziecka gry edukacyjne wspierają rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny. Korzystnie wpływają na procesy myślowe, koncentrację uwagi i spostrzegawczość. Nieodpowiednie dla dziecka gry, np. zawierające przemoc i agresję, mogą z kolei powodować wzrost negatywnych zachowań i wrogość wobec innych osób. Ważne jest zatem, aby rodzice i opiekunowie świadomie kupowali lub wybierali gry komputerowe dla dzieci.

Czy wiesz co oznacza klasyfikacja PEGI?
Pan European Game Information, PEGI (pol. Ogólnoeuropejski System Klasyfikacji Gier, OSKG) – europejski system oceniania gier komputerowych. Stworzony przez  Interactive Software Federation of Europe (ISFE) w kwietniu 2003 roku, obecnie używany w 32 krajach. Od września 2009 oznaczenia PEGI to jedyne oficjalnie obowiązujące oznaczenia gier.
Przedsiębiorcy nie mają obowiązku wysyłania gier to weryfikacji przez Komitet działający przy PEGI. Ale wielu czołowych producentów, kieruje do oceny wszystkie produkowane przez siebie gry.
Klasyfikacja PEGI podzielona jest na dwie części. W pierwszej wybierany jest minimalny wiek, oznaczający dla kogo, pod względem wieku, powinna być dostępna gra. Druga część dotyczy natomiast elementów, mających kluczowe znaczenie w kształtowaniu się prawidłowej psychiki dziecka i dot. m.in. przemocy, dyskryminacji czy materiałów erotycznych.

Oznaczenia stosowane na grach: